Veel mensen vragen me hoe een hulphond leert om zijn baasje te ondersteunen in moeilijke situaties. Het korte antwoord is: met veel geduld, liefde en teamwork ♥
Maar de lange versie is natuurlijk veel interessanter. Het proces van het zelf opleiden van een hulphond is niet alleen een leertraject voor de hond, maar minstens zo belangrijk: het is ook een leertraject voor de eigenaar. Samen groeien ze, leren ze elkaars signalen lezen en bouwen ze een band op die levens kan veranderen.
Stap voor stap een hulphond opleiden
Elke hulphond leert andere vaardigheden, afhankelijk van de behoeften van zijn eigenaar. Soms gaat het om het signaleren van spanning, soms om het vinden van een veilige plek bij overprikkeling en soms de eigenaar wakker maken als er een nachtmerrie begint.
De training begint in een rustige omgeving met eenvoudige oefeningen. Pas wanneer hond én eigenaar daar zeker in zijn, voegen we het geleerde in complexere situaties toe of breiden we de oefeningen uit. Zo groeit de hond langzaam in zijn rol en leert hij dat hij altijd kan vertrouwen op zijn eigenaar – en andersom.
Van basis naar praktijk
Een hulphond wordt niet geboren met de vaardigheden die nodig zijn om zijn eigenaar te ondersteunen. Die leert hij in kleine, haalbare stappen.
Voorbeeld:
Dat een hond rustig kan blijven in een drukke ruimte lijkt misschien vanzelfsprekend, maar voor veel honden is dat een uitdaging. Daarom starten we thuis, waar de hond veilig is, en breiden we dit langzaam uit naar uitdagendere omgevingen zoals bijvoorbeeld een winkel of een station.
Tijdens dit proces speelt de eigenaar een centrale rol. Het is niet alleen de hond die leert, maar ook de mens. Samenwerking, geduld en vertrouwen zijn de sleutelwoorden.
Lukt het een eigenaar niet om dit zelf te trainen, dan trainen we met de 'back-up' van de eigenaar. Meestal is dit een familielid of een goede vriend of vriendin, tot de eigenaar deze stap ook zelf durft te zetten. Met kleine stapjes komen we ook vooruit.
Dex en Sophie
Neem Dex, een enthousiaste Labradoodle die ik mocht begeleiden samen met zijn eigenaar Sophie. Sophie had PTSS en worstelde met paniekaanvallen in openbare ruimtes. Als pup was Dex vooral afgeleid door alles wat er om hem heen gebeurde, maar langzaam begon hij te begrijpen wat er van hem werd verwacht. De eerste keer dat hij in een winkel Sophie ondersteunde, was een magisch moment. Sophie vertelde me later:
“Ik voelde een paniekaanval opkomen, maar Dex bleef rustig naast me staan en duwde zijn kop tegen mijn hand. Dat hielp me om mijn ademhaling weer onder controle te krijgen.”
Veelvoorkomende vaardigheden van psychosociale hulphonden
Elke hulphond wordt getraind op basis van de specifieke behoeften van zijn eigenaar. Toch zijn er vaardigheden die vaak terugkomen in de training, zoals:
-
Het herkennen en signaleren van stress of spanning.
-
Het bieden van diepe druktherapie (bijvoorbeeld door te leunen of over iemand heen te liggen).
-
Het aangeven van een naderende paniekaanval.
-
Het creëren van ruimte in sociale situaties.
-
Het wakker maken bij nachtmerries.
Geen enkel traject is hetzelfde. Iedere hond en iedere eigenaar vraagt om een persoonlijke aanpak – en dat maakt dit werk en de psychosociale hulphonden juist zo bijzonder.
Certificeringseisen voor een psychosociale assistentiehond
Om een psychosociale hulphond en zijn begeleider officieel te laten certificeren, wordt gekeken of zij voldoen aan enkele kernvoorwaarden. Deze zijn opgebouwd rond drie pijlers:
- Sociaal en maatschappelijk passend gedrag
- Het waarborgen van het welzijn van de hond
- Het betrouwbaar uitvoeren van specifieke ondersteunende taken
Meer informatie over de certificeringseisen voor een psychosociale assistentiehond kun je lezen op de pagina certificeringseisen.
Hoe lang duurt het opleiden van een hulphond?
Het traject is intensief en vraagt tijd. Gemiddeld duurt het 1,5 tot 2 jaar voordat een hond volledig als hulphond kan functioneren. Daarbij is de weg ernaartoe minstens zo belangrijk als het eindresultaat. Het gaat niet alleen om het aanleren van vaardigheden, maar vooral om het versterken van de band en het ontwikkelen van vertrouwen.
Voor de eigenaar betekent dit ook: veel oefenen, soms vallen en weer opstaan. Er zijn dagen waarop het lijkt alsof niets lukt, maar er zijn ook momenten die alles goedmaken ♥
Wil je weten hoe je zelf je hond kunt opleiden tot psychosociale hulphond? Bekijk dan de pagina Training & tarieven of neem contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.
PawsConnect is aangesloten bij de Stichting Psychosociale Hulphonden