Twijfel je of je een psychosociale hulphond zelf wilt opleiden of liever kiest voor een volledig opgeleide hulphond via een organisatie? In deze blog leg ik de verschillen uit.
Psychosociale hulphonden bieden niet alleen praktische hulp, maar ook belangrijke emotionele en psychologische ondersteuning. Voor mensen die overwegen een hulphond te nemen, is er grofweg keuze uit twee routes: een hulphond zelf opleiden met begeleiding van een professional, of een hulphond krijgen die al volledig is getraind door een organisatie of stichting. Beide opties hebben hun voordelen en aandachtspunten. In dit blog bespreek ik de verschillen, inclusief hoe het zit met erkenning (zoals ADI en NAHB) en de kosten.
Wat zijn de voordelen van zelf een psychosociale hulphond opleiden?
Wanneer je ervoor kiest om je eigen hond zelf op te leiden tot psychosociale hulphond, doe je dat meestal samen met een hulphondeninstructeur. Dit vraagt tijd en toewijding, maar biedt ook veel waarde.
Voordelen van zelf opleiden met professionele begeleiding:
-
Hechte bandvorming: Door het samen trainen leer je je hond door en door kennen, en de hond leert jouw lichaamstaal en signalen herkennen. Die verbondenheid is belangrijk voor een psychosociale hulphond.
-
Training op maat: De begeleiding wordt afgestemd op jouw specifieke behoeften. Denk aan oefeningen gericht op het aanvoelen van spanningsopbouw of het bieden van troost bij overprikkeling.
-
Eigen tempo: Je bepaalt samen met je instructeur het tempo dat past bij jouw mogelijkheden en bij de ontwikkeling van de hond.
Aandachtspunten:
-
Intensief traject: De training vergt dagelijks oefenen en langdurige inzet. Dat kan belastend zijn, zeker in periodes waarin je zelf minder energie hebt. Daarom is het belangrijk om een goede back-up te hebben; iemand die de training van je over kan nemen, wanneer jij dit even niet kan.
-
Niet elke hond is geschikt: Zelfs met goede begeleiding kan blijken dat de hond het hulphondenvak niet aankan, bijvoorbeeld door karakter, gezondheid of stressgevoeligheid. Meer informatie hierover een goede match kun je lezen op mijn blog: De juiste match vinden.
-
Financiële investering: Een hond zelf opleiden met professionele begeleiding is doorgaans voordeliger dan een hulphond via een instelling of stichting, maar de kosten voor begeleiding, training en verzorging kunnen nog steeds oplopen.
Wat zijn de voordelen van een volledig opgeleide hulphond?
Een andere optie is een hulphond die al door professionals is getraind en klaar is voor inzet. Deze honden worden vaak geselecteerd op karakter en geschiktheid, en zijn intensief opgeleid voor hun taken.
Voordelen:
-
Direct inzetbaar: De hond beheerst de benodigde vaardigheden al en kan snel hulp bieden.
-
Ervaren trainers: De hond is getraind door een team van professionals, meestal met een brede ervaring in hulphondentraining.
-
Zekerheid vooraf: Omdat de hond is geselecteerd en gescreend, weet je beter wat je kunt verwachten qua gedrag en vaardigheden.
Aandachtspunten:
-
Opbouwen van de band: Omdat de training grotendeels is gedaan vóórdat de hond bij jou komt, moet de vertrouwensband nog groeien. Dit kan even duren.
-
Minder maatwerk: De training is vaak gericht op algemene vaardigheden, en kan minder specifiek aansluiten op jouw persoonlijke situatie.
-
Hoge kosten: De kosten voor een volledig getrainde hulphond kunnen flink oplopen, onder andere door de lange trainingsperiode, medische zorg en begeleiding. Niet iedereen komt in aanmerking voor subsidie of fondsen.
- Wachtlijst: Omdat er veel vraag is naar hulphonden, kan de wachtlijst bij stichtingen soms oplopen van 1,5 jaar tot 2 jaar.
Wat kost een hulphond? – Het verschil tussen 'kant-en-klaar' en zelf opleiden
De kosten van een hulphond kunnen sterk uiteenlopen, afhankelijk van hoe je het traject vormgeeft. Een 'kant-en-klare' hulphond, die volledig is opgeleid door een stichting of organisatie, kost vaak tussen de €20.000 en €30.000. Dit bedrag is logisch als je bedenkt dat de hond gedurende anderhalf tot twee jaar dagelijks professioneel wordt getraind, begeleid en getest op geschiktheid.
Zelf opleiden betekent vaak gespreide kosten over een langere periode en soms zijn er vergoedingen of subsidiemogelijkheden, bijvoorbeeld via de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning), PGB (persoonsgebonden budget) of via fondsen. Veelal liggen de kosten van het zelf opleiden met professionele begeleiding rond de € 10.000, denk aan lesgeld, begeleiding, certificering en praktische hulpmiddelen. Voor veel mensen is dit een haalbaarder alternatief, zeker wanneer je het traject in fases opbouwt en eventueel gebruik kunt maken van vergoedingen. Ook de keuze van het ras, de leeftijd van de hond, en de duur van het traject spelen een rol in de uiteindelijke kosten.
Hoewel zelf opleiden meer inzet vraagt, biedt het vaak ook meer invloed op het proces én een sterke band met de hond. En dat is iets dat je niet in geld kunt uitdrukken.
Erkenning van hulphonden: hoe zit het met ADI en NAHB?
Sommige grote hulphondenorganisaties zijn aangesloten bij ADI (Assistance Dogs International), een internationale koepelorganisatie die werkt met richtlijnen voor selectie, training en nazorg. In sommige situaties, zoals bij het reizen per vliegtuig, kan een ADI-erkende hulphond makkelijker geaccepteerd worden. Bepaalde luchtvaartmaatschappijen of buitenlandse instanties vragen om zo’n erkenning als extra waarborg of voor vrijstelling van regels.
Het is goed om te weten dat een ADI-erkenning geen wettelijke vereiste is in Nederland. Bovendien kunnen alleen grotere organisaties of stichtingen zich aansluiten bij ADI, omdat er eisen worden gesteld aan onder andere de organisatiestructuur, verslaglegging en werkwijze. Individuele instructeurs en kleinere opleiders vallen daardoor buiten de boot, ook al leveren zij hoogwaardige begeleiding en uitstekend getrainde hulphonden.
In Nederland is daarnaast sinds kort de NAHB (Nederlandse Assistentiehonden Branchevereniging) actief. Deze brancheorganisatie zet zich in voor meer herkenbaarheid en eenheid onder hulphondenteams, onder andere door het promoten van een uniform hesje voor aangesloten organisaties. Hoewel dit bijdraagt aan zichtbaarheid, richt de NAHB zich in de praktijk vooral op grotere instellingen. Kleine opleiders en individuele trajecten waarbij de eigenaar de hulphond zelf opleidt met professionele begeleiding, vallen meestal buiten deze doelgroep.
Toch geldt ook hier: een hulphond hoeft geen lidmaatschap van ADI of NAHB te hebben om betrouwbaar en effectief te zijn. Wat telt, is dat de hond taakgericht is opgeleid, zich sociaal wenselijk gedraagt en echt iets betekent voor zijn eigenaar. Een hulphond die samen met een professionele instructeur door de eigenaar is opgeleid, kan net zo goed functioneren als een hond van een grote organisatie.
Laat je dus niet ontmoedigen door keurmerken of herkenningsdekjes. De waarde van een hulphond zit niet in het logo op zijn dekje, maar in wat hij voor zijn eigenaar betekent ♥
Meer informatie over de eisen van een hulphond kun je lezen op de pagina certificeringseisen.
Welke keuze past bij jou?
Of je nu kiest voor een traject met een organisatie of het avontuur aangaat om zelf te trainen, het is belangrijk om te kijken wat praktisch én emotioneel bij je past. De beste keuze is de keuze die aansluit bij jouw situatie, wensen en mogelijkheden. Heb je de energie, tijd en motivatie om intensief samen te werken met je hond? Dan kan het zelf opleiden van een hulphond een waardevolle en verrijkende ervaring zijn. Zoek je juist snel hulp en heb je behoefte aan een hond die al inzetbaar is? Dan is een volledig opgeleide hond via een stichting of instelling wellicht beter passend.
Conclusie
Een psychosociale hulphond kan een grote positieve rol spelen in je dagelijks leven. Of je nu kiest voor een hond die je zelf opleidt, of voor een volledig getrainde hond via een organisatie: de kwaliteit van de training en de klik tussen mens en hond zijn uiteindelijk bepalend voor het succes. Laat je goed informeren, stel vragen, en neem de tijd om een keuze te maken die bij jou past.
Wil je weten of het zelf opleiden je eigen hulphond bij je past?
Vind je het leuk om deze blog te volgen? Volg me dan op Facebook.
PawsConnect is aangesloten bij de Stichting Psychosociale Hulphonden